Czy pompa ciepła może być jedynym źródłem ogrzewania domu?
Pompa ciepła to jedna z opcji, którą powinniśmy brać pod uwagę, przy wyborze sposobu ogrzewania domu. Czy jednak wystarczy ona jako jedyne źródło ciepła w sezonie grzewczym?
Pompy ciepła warto stosować z kilku względów: ekologicznych (wykorzystanie odnawialnych źródeł energii, redukcja emisji CO2, brak bezpośredniej emisji zanieczyszczeń do powietrza), ekonomicznych (niskie koszty eksploatacji, długa żywotność pomp ciepła – nawet do 50 lat, uniezależnienie się od rosnących cen paliw) i eksploatacyjnych (bezobsługowe korzystanie, kilka funkcji w jednym urządzeniu, oszczędność miejsca). Równie ważne są też względy technologiczne.
Za nowoczesnymi pompami ciepła (PC) przemawiają również względy technologiczne. Parametrem, który ma ogromne znaczenie i już na początku powinien przykuć naszą uwagę jest COP (stosunek ilości dostarczonego ciepła do ilości energii elektrycznej zużytej przez pompę). Obecnie pompy ciepła charakteryzują się wysokim współczynnikiem wydajności COP. Jest on znacznie wyższy niż porównywalny w przypadku tradycyjnych źródeł ciepła współczynnik sprawności (określający, jak dużo ciepła może dane urządzenie wytworzyć z danej ilości energii doprowadzonej do niego). Dla PC współczynnik wydajności wynosi od 3,5 do 4,9. Tymczasem dla kotłów gazowych (na gaz ziemny) czy elektrycznych wartość współczynnika sprawności kształtuje się na poziomie 0,95–1,05 (dla najnowocześniejszych kotłów kondensacyjnych), a dla kotłów gazowych na gaz płynny i olejowych osiąga maksymalnie wartość 0,93.
Powietrzna pompa ciepła jako jedyne źródło mocy cieplnej w domu
W Polsce pokutuje mit, że powietrzne pompy ciepła nie mogą stanowić jedynego źródła ciepła w domu, ponieważ ich działanie zbyt mocno zależy od warunków pogodowych. Cecha ta ma się przekładać na zbyt niski komfort cieplny w czasie mroźnych zim. Tymczasem rozwój techniki pozwala konstruować pompy ciepła, które działają wydajnie nawet przy temperaturze zewnętrznej wynoszącej –25°C. Dlatego powietrzne pompy ciepła z powodzeniem stosuje się w obiektach pod kołem podbiegunowym. Powietrzna pompa ciepła ogrzewa stację meteorologiczną w najzimniejszej miejscowości w północnej Szwecji (Naimakka leży 235 kilometrów na północ od koła podbiegunowego). Temperatury poniżej zera panują tam ponad 200 dni w roku, a najniższe sięgają nawet –40°C. Nie ma więc powodów, dla których powietrza pompa ciepła nie miałaby być jedynym źródłem ciepła w naszym klimacie.
Decydując się na powietrzną pompę ciepła, należy pamiętać, by urządzenie miało wbudowaną grzałkę elektryczną, która przyda się w czasie najmroźniejszych dni w roku. W tych wyjątkowych przypadkach, grzałka wspomoże system ogrzewania domu.
Efektywność pracy pomp ciepła i innych urządzeń grzewczych
Powietrzne pompy ciepła mają najniższy współczynnik COP (3,5–4,4 przy temp. powietrza zewnętrznego +2°C) spośród pomp ciepła. Do wyboru są też pompy gruntowe lub wodne. Mają one znacznie wyższą efektywność energetyczną, ponieważ korzystają z dolnych źródeł ciepła o stabilniejszej temperaturze.
Odpowiednio dobrane do budynku gruntowe i wodne pompy ciepła są w stanie zabezpieczyć 100% zapotrzebowania na ciepło. Należy jednak pamiętać, że w odróżnieniu od powietrznych pomp ciepła, które bez większych problemów można zainstalować w każdym domu i mieszkaniu, gruntowe i wodne pompy ciepła mają pewne ograniczenia. Na przykład gruntowe pompy ciepła z kolektorem poziomym wymagają sporej powierzchni działki, a te z kolektorami pionowymi mogą wymagać sporządzenia projektu robót geologicznych. Natomiast wodne pompy ciepła można montować na działkach z odpowiednimi warunkami, ponieważ potrzebny jest dostęp do warstw wodonośnych o odpowiedniej jakości i przepływie wody gruntowej lub wodnych zasobów powierzchniowych.
Podsumowując, skoro pompy ciepła od wielu lat ogrzewają domy w krajach o surowym klimacie (np. w Szwecji), to w Polsce, gdzie wielkie mrozy to rzadkość, nieuzasadnione są obawy o nieskuteczne działanie tych urządzeń. Pompa ciepła nawet powietrzna może w naszym klimacie być jedynym źródłem ciepła w domu. Dodatkowo dostarczy też odpowiednią ilość ciepłej wody użytkowej.
