Czy to się opłaca? Ogólne porównanie kosztów inwestycyjnych w pompę ciepła z kosztami przy innych źródłach ciepła
Kiedy zastanawiamy się nad wyborem źródła ciepła w domu, bez względu na to czy jest to montaż w nowym budynku, czy wymiana starego kotła na nowy, powinniśmy brać pod uwagę nie tylko koszt samej instalacji (zakup urządzenia, materiałów pomocniczych i montaż). Równie istotnym elementem jest kalkulacja kosztów towarzyszących. Bo przecież te koszty będziemy musieli ponosić przez następne kilka, kilkanaście lub kilkadziesiąt lat użytkowania.
Dlatego nie ma prostej odpowiedzi na pytanie, czy opłaca się inwestycja w pompę ciepła. Przyjmiemy, że kalkulujemy koszty inwestycji dla budynku o zapotrzebowaniu na moc grzewczą rzędu 8 kW. Na etapie wykonawstwa faktycznie pompy ciepła są inwestycją najdroższą. Gdy jednak przyjrzyjmy się kosztom towarzyszącym, okazuje się, że na tle innych źródeł ciepła pompa ciepła wypada korzystnie. Za tym rozwiązaniem przemawiają m.in. bardzo niskie koszty eksploatacji.
Koszty inwestycyjne w różne źródła ciepła
Rozpatrując tylko koszty na etapie wstępnym, to najmniej korzystnie wypada gruntowa pompa ciepła. W tym przypadku musimy się liczyć z kosztami rzędu 50 000 zł. Na ich wysokość wpływ mają przede wszystkim koszty, jakie trzeba ponieść na wykonanie kolektorów pionowych dolnego źródła ciepła. Na podobnym poziomie kształtują się koszty pakietu składającego się z powietrznej pompy ciepła współpracującej z instalacją fotowoltaiczną. Jednak wtedy z tej kwoty ok. 50% to koszt zakupu i montażu paneli fotowoltaicznych. Jeśli zdecydujemy się na instalację tylko powietrznej pompy ciepła, koszt wyniesie ok. 25 000–33 000 zł (i będzie o 1/3 niższy niż dla pompy gruntowej). O następne 30% obniżymy koszty przedsięwzięcia, jeśli zdecydujemy się na kocioł gazowy, olejowy czy zgazowujący drewno. Czyli zainwestujemy wówczas ok. 16 000 zł. Ostatnią opcją jest kocioł na paliwo stałe, którego zakup i montaż nie powinien przekroczyć 10 000 zł.
Tak kształtują się bezpośrednie koszty inwestycyjne. Ale przecież na tym nie możemy skończyć szacunków opłacalności montażu konkretnego źródła ciepła.
Pamiętajmy, że powietrzne pompy ciepła przynoszą dodatkowe wymierne korzyści. Dzielimy je na trzy podstawowe grupy: ekonomiczne, eksploatacyjne i ekologiczne.
Koszty wytworzenia 1 GJ energii cieplnej przy różnych źródłach ciepła
Jak byśmy nie liczyli, koszty wytworzenia 1 GJ energii cieplnej można przedstawić w postaci szeregu (od wartości najmniejszej do największej): pompa ciepła < gaz ziemny < gaz płynny < olej < energia elektryczna.
Dlatego, jeśli weźmiemy pod uwagę koszty zakumulowane (zakup urządzenia + montaż + eksploatacja), to już pod koniec trzeciego roku używania powietrzna pompa ciepła wypada korzystniej od kotła olejowego, elektrycznego czy na gaz płynny. Ważnym czynnikiem ekonomicznym jest też długa żywotność pomp ciepła, szacowana na 20–25 lat. Przy czym dzięki odpowiednio wykonanej instalacji okres użytkowania pompy ciepła można wydłużyć nawet do 50 lat.
Ponadto inwestorzy cenią sobie pompy ciepła za to, że dzięki nim są niezależni od cen paliw, ich jakości i ciągłości zachowania dostaw przez producentów. A do tego ich montaż nie wymaga kotłowni i miejsca na składowanie opału.
Do zalet eksploatacyjnych pomp ciepła zaliczamy: wielofunkcyjność (centralne ogrzewanie, ciepła woda użytkowa, chłodzenie pomieszczeń latem) oraz bezobsługowość (możliwość zaprogramowania i sterowania automatycznego – również zdalnie).
Na koniec trzeba wspomnieć o najbardziej medialnym obecnie aspekcie wyboru źródła ciepła do domu. To ochrona środowiska. Dzięki wybraniu pompy ciepła przyczynimy się do zmniejszenia zapotrzebowania, wydobycia i zużycia szkodliwych paliw kopalnych. A tym samym przyczyniamy się do walki ze smogiem.
Dopiero po uwzględnieniu wszystkich za i przeciw możemy sobie odpowiedzieć na pytanie, czy inwestycja w pompę ciepła się opłaca. Na potwierdzenie przytoczonych argumentów prezentujemy obliczenia wykonane za pomocą kalkulatora pomp ciepła dostępnego na stronie kalkulator-pomp-ciepla.biawar.com.pl.
Przykład pokazujący koszt eksploatacji pompy ciepła w porównaniu z innymi źródłami
Analizy dokonaliśmy rozpatrując dom jednorodzinny o poniższych parametrach:
-
data budowy – 2016 rok,
-
powierzchnia użytkowa domu – 196 mkw.,
-
liczba mieszkańców – 4,
-
typ ogrzewania – podłogowe,
-
temperatura zasilania – Tz = 38°C,
-
temperatura powietrza wewnątrz domu - Tp = 20-23°C,
-
typ pompy ciepła – gruntowa,
-
rodzaj dolnego źródła – sondy pionowe.
Koszt wytworzenia 1 GJ energii cieplnej w zależności od źródła energii:
-
prąd – 138 zł
-
olej – 132 zł
-
gaz LPG – 138 zł
-
gaz GZ 50 – 66 zł
-
gruntowa pompa ciepła – 28 zł