Jak obniżyć koszty ogrzewania domu. Gdzie szukać oszczędności?
Jak obniżyć koszty ogrzewania domu. Gdzie szukać oszczędności?
Koszty ogrzewania stanowią sporą część rocznych wydatków, które ponosimy na utrzymanie budynków mieszkalnych jedno- i wielorodzinnych.
Jeśli zależy nam o oszczędnościach w już istniejącym budynku, to w pierwszej kolejności pomyślmy o termomodernizacji. Aby prace mające na celu zmniejszenie energochłonności naszego domu wykonać optymalnie, wykonajmy badania, które określą stan budynku. Analizie poddać trzeba głównie przegrody zewnętrzne (np. wykorzystując kamerę termowizyjną), działanie i wydajność instalacji centralnego ogrzewania oraz stan stolarki budowlanej (okien, drzwi balkonowych, drzwi wejściowych). Dopiero po modernizacji tych elementów uzyskamy realne obniżenie kosztów ogrzewania.
Dużo łatwiej jest uzyskać oszczędności w nowych budynkach lub starych, ale wcześniej poddanych termomodernizacji. W najlepszej sytuacji są natomiast osoby, które dopiero planują budowę domu. W tych obiektach najłatwiej jest uzyskać niskie koszty eksploatacji. Jak tego dokonać? Wystarczy zdecydować się na system ogrzewania wykorzystujący odnawialne źródło energii (tzw. OZE), np. pompę ciepła lub kolektory słoneczne (choć te drugie wykorzystywane są jedynie do ogrzewania wody lub jako wsparcie podstawowego źródła ciepła). Dodatkowo niższe koszty ogrzewania domu uzyskamy, jeśli podczas budowy lub generalnego remontu budynku, zainwestujemy w rekuperację, czyli wentylację mechaniczną z odzyskiem ciepła.
Jak obniżyć koszty ogrzewania wykorzystując pompę ciepła?
Decydując się na pompę ciepła ponosimy wyższe początkowe koszty inwestycyjne niż przy innych systemach ogrzewania i wytwarzania ciepłej wody użytkowej. Oszczędzamy jednak na późniejszych kosztach eksploatacji. Dzieje się tak, ponieważ pompy ciepła wykorzystują do ogrzewania głównie energię, która nic nie kosztuje (zgromadzona jest ona w gruncie, wodzie gruntowej lub powietrzu atmosferycznym). I choć, aby energię tą można było wykorzystać do ogrzewania domu, trzeba dostarczyć pompie energię elektryczną, to pompa ciepła może ogrzewać dom i wodę użytkową nawet kilkakrotnie taniej od innych źródeł ciepła.
Aby uzyskać jak najwyższe oszczędności, należy spełnić dwa podstawowe warunki:
1. pompa ciepła musi mieć dobraną odpowiednią moc grzewczą,
2. warto wybrać ogrzewanie niskotemperaturowe (ścienne, podłogowe lub grzejnikowe niskotemperaturowe).
Dzięki temu, że nowoczesne pompy ciepła są praktycznie bezobsługowe, zastosowanie ich podnosi komfort mieszkania.
Urządzenia to można zamontować zarówno w nowych, jak i starszych domach. Niestety montaż pompy ciepła w starym budynku może wiązać się z koniecznością wykonania remontu – chodzi np. o termomodernizację bardzo starych domów oraz ewentualną wymianę grzejników na niskotemperaturowe, bowiem pompa ciepła osiąga maksymalnie 65oC na zasilaniu systemu grzewczego. Ponadto montaż gruntowej pompy ciepła nie zawsze jest możliwy (gdy np. uniemożliwia to istniejące zagospodarowanie działki lub nie ma zgody inwestora na wykonanie prac ziemnych w ogrodzie). Z tego względu przy modernizacji centralnego ogrzewania najczęściej wybiera się pompy powietrzne. Powodem tego jest również możliwość wykorzystania istniejącego kotła jako źródła szczytowego, co pozwoli na obniżenie zarówno kosztów inwestycji (dobór pompy mniejszej mocy) jak i eksploatacji (pompa nie będzie pracowała z niską efektywnością, w najbardziej niekorzystnych warunkach atmosferycznych).
Przykład kosztów zakupu, instalacji i eksploatacji pompy ciepła SPLIT marki NIBE
W domu o powierzchni 130 metrów kwadratowych zainstalowano powietrzną pompę ciepła NIBE SPLIT 6 kW o modulowanej mocy grzewczej od 1,5 do 6 kW, dla której szczytowym źródłem jest wbudowana w jednostce wewnętrznej grzałka, lub istniejący kocioł stałopalny.
Roczne zapotrzebowanie na ciepło: 130m2 x 90 (kWh/m2)/rok = 11 700 kWh
Roczne zużycie wody: 4 osoby x 50 l/dzień x 365 dni = 73 000 l
Roczne zapotrzebowanie na ciepłą wodę: 73 000 l x (40 ̊ C x 1,163)/1000 = 3396 kWh
* powietrzna pompa ciepła NIBE SPLIT 6kW – 22 680 zł brutto (cena obejmuje pompę ciepła z całym systemem i zbiornikiem c.w.u.),
* kocioł olejowy – 20 000 zł brutto (cena kotła olejowego uwzględnia zakup zbiornika c.w.u. i zbiornika na olej; do tego należy doliczyć koszt kotłowni, która musi spełniać stosowne wymogi budowlane).
Zwrot z inwestycji:
SPBT (Simply Pay Back Time – prosty czas zwrotu nakładów – czyli różnica w koszcie inwestycyjnym podzielona na roczne oszczędności z tytułu eksploatacji urządzeń) = (22 680 – 20 000)/(5661-2070) = 0,7
Różnica kosztów inwestycji w powietrzną pompę ciepła w stosunku do kosztów poniesionych na instalację z kotłem olejowym, zwróci się po niecałym roku.
Rekuperacja a niższe rachunki za ogrzewanie domu
Rekuperator (element wentylacji mechanicznej) to urządzenie umożliwiające odzysk ciepła z usuwanego z pomieszczeń powietrza. Ciepłem tym ogrzewane jest następnie świeże powietrze nawiewane z zewnątrz. Z naszych obliczeń wynika, że zastosowanie rekuperatora (czyli wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła) może przynieść blisko 25% oszczędności energii. Jednak wentylacja mechaniczna, by działać, potrzebuje energii elektrycznej, co podnosi rachunek za prąd. Dodatkowo w przypadku awarii zasilania, wentylacja nie działa. Inwestorzy, którym leży na sercu środowisko naturalne i chcą mieć dom z niemal zerowymi rachunkami za energię, inwestują dodatkowo w fotowoltaikę. Instalacja ta przetwarza energię słoneczną w prąd elektryczny, którym zasilane są następnie domowe urządzenia. Przy istniejącym w Polsce systemie opustów nie musimy inwestować w drogie akumulatory energii, a oddaną do sieci energię wyprodukowaną ze słońca, możemy odebrać z sieci w 80% za darmo, jeśli mamy na nią zapotrzebowanie. W związku z tym instalacja fotowoltaiczna będzie przynosić największe oszczędności przy zastosowaniu pomp ciepła do ogrzewania i chłodzenia budynku, gdyż mamy wysokie zużycie energii elektrycznej na potrzeby własne.
Kolektory słoneczne to niższe koszty eksploatacji domu
Innymi urządzeniami, które też wykorzystują bezpłatną energię, są kolektory słoneczne (potocznie nazywane solarami). Mogą one obniżyć koszty utrzymania domu, jeśli współpracują z kotłem grzewczym lub pompą ciepła. Instalacja solarna nie jest w stanie sama zapewnić taką ilość ciepła, by ogrzać dom, ale wspomaga podgrzewanie wody użytkowej oraz sezonowe ogrzewanie domu, a latem podgrzewanie wody w przydomowym basenie.
Inne sposoby na obniżenie kosztów ogrzewania domu
Jeśli myślimy o niższych kosztach ogrzewania, warto skupić się również na kilku rzeczach, które jesteśmy w stanie zrobić sami. Przede wszystkim, zanim zacznie się sezon grzewczy, zadbajmy o szczelność okien, drzwi balkonowych i drzwi wejściowych a także bramy garażowej.
Na koszty ogrzewania wpływ mają też temperatury, które utrzymujemy w pomieszczeniach. Pamiętajmy, że spadek średniej temperatury zaledwie o jeden stopień Celsjusza, to oszczędność na rachunku za ogrzewanie na poziomie kilku procent. Temperatura rekomendowana w pokojach dziennych to 20–21 stopni Celsjusza, w kuchni: 18–20, w przedpokoju i sypialni: 17–19, a w łazience: 23.
