Jak dzięki zastosowaniu pompy ciepła można zminimalizować koszty utrzymania domu?

Od kilku lat coraz więcej mówi się o potrzebie obniżania kosztów utrzymania gospodarstw domowych. To m.in. efekt rosnących ciągle cen nośników energii, takich jak: prąd, gaz, olej opałowy czy paliwa stałe.

Nie jest tajemnicą, że koszty utrzymania domu w dużej mierze zależą od cen paliw. Te bowiem przekładają się na rachunki za ogrzewanie, prąd i ciepłą wodę płynącą z kranu. Z danych GUS przedstawionych w publikacji „Budżety gospodarstw domowych w 2018 r.” wynika, że wydatki na użytkowanie mieszkania lub domu i nośniki energii zajmują drugie miejsce w strukturze wydatków gospodarstw domowych. Ich udział w wydatkach ogółem w 2018 roku wyniósł przeciętnie 18,3 proc. Natomiast wg Eurostatu ten sam segment wydatków to ok. 20,5 proc. wydatków konsumpcyjnych Polaków. Widać więc, że wydatki na utrzymanie domu to blisko 1/5 naszych wszystkich wydatków. Dlatego warto myśleć o sposobach na ich zminimalizowanie.

Przeczytaj: Jaką pompę ciepła wybrać do modernizowanego domu? Koszty i oszczędności wynikające z takiej inwestycji

Obniżenie kosztów utrzymania domu można rozpocząć od zmiany systemu grzewczego lub, w przypadku budowania nowego domu, wyboru urządzeń bazujących na odnawialnych źródłach energii. Do urządzeń wykorzystujących OZE należą coraz powszechniej stosowane pompy ciepła (PC). Urządzenia te służą nie tylko do ogrzewania, ale i podgrzewu wody użytkowej, chłodzenia domu w okresie letnim oraz wentylacji mechanicznej. Na potrzeby artykułu ekspert marki NIBE opracował tabelaryczne zestawienie kosztów ogrzewania domu, w zależności od jego powierzchni, dla budynku o wartości współczynnika obciążenia cieplnego wynoszącej 45 W/mkw.
Do obliczeń przyjęto następujące założenia: budynek w III strefie klimatycznej, ciepło wytwarzane tylko na potrzeby c.o. bez c.w.u., zainstalowane ogrzewanie podłogowe o parametrach 35/28 stopni Celsjusza oraz cena za 1 kWh na poziomie 0,50 zł.

 

Opracowanie: NIBE

Przykład domu z pompą ciepła

Dobrym przykładem minimalizacji kosztów utrzymania domu dzięki wykorzystaniu pompy ciepła jest budynek o powierzchni użytkowej 137 metrów kwadratowych, który oddano do użytku na początku października 2011 r. w województwie podlaskim. Jest to obszar w chłodnej, bo IV strefie klimatycznej, dla której średnioroczna temperatura zewnętrzna oraz projektowa temperatura zewnętrzna wynoszą odpowiednio tylko 6,9 stopni Celsjusza oraz – 22 stopni Celsjusza. W domu zastosowano gruntową pompę ciepła NIBE F1245 PC o mocy grzewczej 8 kW, z wbudowanym zbiornikiem ciepłej wody użytkowej, współpracującą z modułem wentylacyjnym. W ten sposób pompa ciepła zapewniła  standardowo ogrzewanie pomieszczeń i produkcję c.w.u. oraz wentylację mechaniczną z odzyskiem ciepła. Poza tym w okresie letnim wbudowany system chłodzenia pasywnego pozwala na klimatyzowanie pomieszczeń przez podłogowy system grzewczy. Dla właściciela minimalizacja kosztów eksploatacji źródła ciepła była priorytetem. Aby móc to kontrolować, założył podlicznik energii elektrycznej dla pompy ciepła. Tym sposobem mógł monitorować wydatki związane z pracą urządzenia. W latach 2012–2016 otrzymał kolejno odczyty: 4603 kWh, 4201 kWh, 3745 kWh, 3926 kWh oraz 3750 kWh. Wyliczone za te lata roczne/miesięczne koszty eksploatacji pompy ciepła to: 2762 zł/230 zł, 2521 zł/210 zł, 2247 zł/187 zł, 1787 zł/149 zł i 1774 zł/148 zł. Jak łatwo zauważyć w 2016 roku miesięczny koszt ogrzania metra kwadratowego tego budynku to jedynie 1,08 złotych. Czyli dużo mniej niż w mieszkaniach ogrzewanych ciepłem komunalnym. W budynkach ogrzewanych ciepłem komunalnym miesięczny koszt ogrzania metra kwadratowego mieszkania wynosi od ok. 1,35 zł/m-c dla osób preferujących temperatury 18–19 stopni Celsjusza, do ok. 3,50 zł/m-c dla wielbicieli „ciepełka”, czyli temperatury 22–24 stopni. Do tego w przypadku lokalu mieszkalnego do kosztów utrzymania należy doliczyć wydatki na podgrzanie wody oraz ewentualne te związane z klimatyzacją (jeśli lokator zdecyduje się na montaż takiej instalacji).

Pamiętajmy, że w analizowanym domu z PC ciepłą wodę (dla 4-osobowej rodziny) i klimatyzację budynku uzyskano w ramach kosztów ogólnych eksploatacji pompy ciepła.

Dowiedz się więcej na temat tej inwestycji: Koszty eksploatacji gruntowej pompy ciepła NIBE F1245 PC

Czy warto zainwestować w pompę ciepła?

Prawdą jest, że takie rozwiązanie wiąże się z wysokim jednorazowym wydatkiem na zakup i montaż pompy ciepła. Ale nakłady te zwracają się po kilku lub kilkunastu sezonach grzewczych. Wyższe są też koszty energii elektrycznej, która jest niezbędna do pracy PC. Ale tu z kolei można zastosować rozwiązania ograniczające te koszty poprzez zastosowanie miksu energetycznego, czyli wykorzystać do pozyskiwania energii elektrycznej fotowoltaikę lub przydomową elektrownię wiatrową. Wówczas nie dość, że ograniczymy koszty na pompę ciepła, to jeszcze możemy zminimalizować koszty związane z ogólnym wykorzystaniem w domu energii elektrycznej (na oświetlenie oraz działanie sprzętów i urządzeń, takich jak: lodówka, telewizor, pralka, żelazko, komputery itp.).

Warto wspomnieć też, że pompy ciepła są praktycznie bezobsługowe (poza okresowym serwisem), mają małe wymagania lokalizacyjne (brak konieczności przeznaczania dla PC osobnych pomieszczeń typu kotłownia czy magazyn paliw) oraz jest możliwość zdalnego monitorowania i ustawiania parametrów pracy urządzenia. Do tego dochodzi jeszcze długi okres eksploatacji oraz gwarancja wysokiego bezpieczeństwa (brak zagrożenia wybuchem czy zaczadzeniem oraz zredukowane do minimum zagrożenie pożarem).

Plusem pomp ciepła jest również fakt, że nie powodują one zanieczyszczenia środowiska w bezpośredniej bliskości miejsca ich eksploatacji. Zanieczyszczenia, powstające w elektrowniach przy produkcji energii elektrycznej potrzebnej do pracy PC, należą do tzw. energii wysokiej (rozpraszane są na dużym obszarze i na znacznej wysokości) i dodatkowo można je ograniczać dzięki zastosowaniu odpowiednich instalacji filtrujących.

Warto przeczytać: Koncepcja zrównoważonego rozwoju, a zastosowanie pomp ciepła